Rüya İle İlgili Genel Bilgiler
Niçin rüya gördüğümüz konusunda birkaç hipotez ve kavram vardır. Hayaller sadece uyku döngüsünün bir parçası mıdır yoksa başka bir amaca hizmet ediyor mu?
Neden rüya gördüğümüz için olası açıklamalar şöyledir:
• Bilinçsiz arzuları ve istekleri temsil etmek
• Uyku esnasında beynin ve vücudun rastgele sinyallerinin yorumlanması
• Gün boyunca toplanan bilgileri pekiştirmek ve işlemek
• Bir çeşit psikoterapi olarak çalışmak
Yakınsayan kanıtlardan ve yeni araştırma yöntemlerinden yola çıkarak, araştırmacılar aşağıdaki sebepler
• Rüya, çevrimdışı belleğin yeniden çalışma işidir; öğrenme ve bellek görevlerini pekiştirir.
• Uyanık varsayılan beyin ve bellek ağının alt sistemi olup, akıl akışı ve hayal kurma esnasında aktiftir. Rüya, gerçek yaşam deneyimlerinin bilişsel simülasyonu olarak görülebilir.
• Bilişsel yeteneklerin geliştirilmesine katılır.
• Psikoanalitiktir. Rüyalar, bilinçsiz ve zihinsel işleyişin son derece anlamlı yansımalarıdır.
• Üç zamansal boyuta yer veren eşsiz bir bilinç halidir: Şu andaki deneyim, geçmişin işlenmesi ve geleceğe hazırlık.
• Uyanıkken ezici, çelişkili veya son derece karmaşık gelen kavramların ve duyguların bir araya getirilebileceği bir psikolojik alan sağlar. Bu süreç, psikolojik denge ve denge ihtiyacına hizmet eder.
Beyindeki işleyiş ve bilinçsiz düşünceyle(rüya) ilgili birçok konuda olduğu gibi, hayal bile edemeyeceğiniz çok şey vardır. Rüyaları bir laboratuvarda incelemek zordur. Teknoloji ve yeni araştırma teknikleri geliştirildiğinde rüyaların anlaşılması büyümeye devam edecektir.
Uyku Evreleri
Bir uyku döngüsünde beş faz uykusu vardır:
• Aşama 1: Hafif uyku, gözler yavaş hareket eder ve kas aktivitesi yavaşlar. Bu aşama toplam uykunun % 4-5’ini oluşturur.
• Aşama 2: Göz hareketi durur ve beyin dalgaları (elektrotlar tarafından ölçülebilen elektriksel aktivitenin dalgalanmaları) yavaşlar ve ara sıra uyku iğcikleri olarak adlandırılan hızlı dalgalar patlar. Bu aşama toplam uykunun % 45-55’ini oluşturur.
• Aşama 3: Delta dalgaları olarak adlandırılan aşırı yavaş beyin dalgaları, daha küçük, daha hızlı dalgalarla serpiştirilir. Toplam uykunun % 4-6’sını oluşturur.
• Aşama 4: Beyin neredeyse sadece delta dalgaları üretir. “Derin uyku” olarak adlandırılan 3. ve 4. evre sırasında uyanmak çok zordur. Hiçbir göz hareketi veya kas aktivitesi yoktur. Bu aşamadayken uyandırılan insanlar; hemen ayılamaz ve uyandıktan sonra birkaç dakika sersemce davranır ve yönlerini kaybederler. Bu, toplam uykunun % 12-15’ini oluşturur.
• Aşama 5: (REM) Solunum daha hızlı, düzensiz ve yüzeysel olur; gözler çeşitli yönlerde hızla hareket eder. Kol ve bacak kasları geçici olarak felç olur. Kalp hızı artar, kan basıncı yükselir ve erkeklerde ereksiyon gelişebilir. REM uykusu sırasında uyanan insanlar genellikle tuhaf ve mantıksız rüyalar anlatırlar. Toplam uyku süresinin % 20-25’ini oluşturur.
Rüyalar Ne Anlama Geliyor ?
Uykuya dalmadan hemen önce aklımızdan geçen şeyler, düşlerimizin içeriğini etkileyebilir. Örneğin, sınav haftası boyunca öğrenciler ders içeriğini hayal edebilir; ilişkilerde olanlar sevdiklerini görebilir ya da web geliştiricileri programlama kodunu görebilir. Bu gerçeğe dayanan gözlemler, uyanıklıktan uykuya geçişte ve rüya sırasında gündelik unsurların yeniden ortaya çıktığını ortaya koymaktadır.
Rüyadaki Karakterler
Araştırmalar, rüya raporlarında yer alan karakterleri ve bunların hayal gücü tarafından nasıl tanımlandığını incelemiştir. 320 yetişkin ile yapılan bir rüya araştırmasında bulunan sonuçlara göre:
• Karakterlerin % 48’i, rüya görenin tanıdığı bir kişiyi temsil ediyordu.
• Karakterlerin % 35’inin sosyal rolü olduğu(polis, doktor vb.) veya rüya görenin bir arkadaşı olduğu ilişkisi tanımlandı.
• Karakterlerin % 16’sı tanınmadı.