UYKU SORUNLARI YAŞAM SÜRESİNİ KISALTIYOR!
Gündüz uykusu, yeteri kadar uyusanız da aktif ya da pasifken ortaya çıkması normal bir durum değildir. Lütfen bunu normal olarak algılamayın. Ayrıca sağlık harcamaları açısından da bazı sonuçları var bunun; uyku apne hastası olup da tedavi olmayan bir kişinin her şeyden önce yaşam süresi azalıyor. Çünkü bu hastalık her gece bedeni ve beyni hasara uğratıyor; kalp hastalığı riskini 2-5 kat artırıyor, kalp yetmezliği, kalp ritm bozukluğu gibi hastalıkları tetikliyor, inme riskini 2 kat artırıyor. Aynı zamanda hipertansiyon riskini de ciddi bir şekilde artırıyor. Eğer tedavi edilmezse hipertansiyon da varsa, ilaca rağmen hastalık dirençli hale geliyor.
Uyku Hatalıkları Neden Türkiye' de Daha Çok Görülüyor?
Gündüz uyku isteğine en sık neden olan uyku hastalığının uyku apnesi sendromu yani uykuda solunum bozukluğunun olduğunu görüyoruz. Dünya genelinde özellikle 40 yaş üzeri erkeklerde çok daha sık görülen bir hastalık bu. Aslında batı toplumlarında erkeklerde daha fazla görülüyorken bizde kadınlarda da sıkça görülüyor ki bunun bir sebebi de obezite oranlarındaki artıştır.
SAĞLIKLI BİR UYKUNUN ALTIN KURALLARI
Uyku zamanı geldiğinde yatağa yatılmalı,
Yatağı sadece uyku için kullanmalı; yemek yeme, televizyon izleme, çalışma, kitap okuma yapılmamalı,
Uykudan en az 3 saat önce yemek yeme faslı bitmeli,
Fiziksel ve beyinsel aktivite de en az 3 saat önce bitmeli. Örneğin saat 20.00’dan sonra spor yapmak, çalışmak uykuyu kaçırmasa bile uykunun kalitesini bozar,
Her gün aynı saatlerde uyanmalı,
Gündüz yeterli aktivite yapmalı,
Yatılan ortamda ışık çok önemlidir. Yatak odası karanlık olmalı
Yatar pozisyonda uyunmalı yani kanepede uyuklama yapılmamalı
Yatak odası beyinsel aktiviteyi artıracak bir ortam olmamalı; odada kitaplar, elektronik eşyalar olmamalı
Ses yalıtım da çok önemlidir. Gürültülü bir caddeye yakın yerde uyuyanlar asla kaliteli uyku uyuyamazlar. Gece uyurken kişi fark etmese bile her gürültü uykunun içini bozar
UYKU SORUNLARI YAĞ DOKUSUNDA ARTIŞA SEBEP OLUR
Obezite ise tek başına uyku apnesi sebebi değildir ama yatkınlığını ve şiddetini artırır. Ayrıca uykusuzluk da şişmanlattığı için çift yönlü bir etkiden bahsedebiliriz. Çünkü derin uyku olmadığı için büyüme hormonları az salgılanır ve bu da deri altı yağ dokusunda artışa sebep olur. Ayrıca insülin direnci artar ve diyabete yol açar ve bu kişiler kolay kolay kilo vermezler. Beslenmeye dikkat ettiği, spor yaptığı halde kilo veremeyen kişilerde uyku sorunları ararız.
UYKU KALİTESİNİ BOZAN UNSURLAR
- Demir eksikliği
- Akıllı telefon, tablet gibi cihazlar dikkat dağıtır. İnsanların bir ritmi vardır ki buna ikili ritm deriz. Mesela bazı hayvanlar gece uyanıktır, gündüz uyur ama biz insanlar güneşin doğuşuyla beraber uyanan ve karanlıkta uyuyan canlılarız. O nedenle sürekli ekran ışığına maruz kalmak, bedeninizin ve beyninizin ne zaman gece ne zaman gündüz olduğunu anlamasında sorunlar yaratır ve bu mekanizmayı bozar.
- Bilinçsiz alınan uyku ilaçları ve bitkisel formüller uzman eşliğinde kullanılmadığında çok tehlikelidir ve gerçek sorunun üzerini örter.
- Horlamayı normal görmek teşhis ve tedaviyi geciktiriyor. Bizde “horul horul, aslanlar gibi uyudum” gibi bir söylem var mesela. Ama horul horul uyumak sağlıklı bir durum değildir. Bu nedenle uyku apne sendromunda tanı koyma ancak 8-10 yıl sonra oluyor. Tabii bu sürede uyku apnesi sorunun şişmanlık, tansiyon, trafik ve iş kazası gibi sonuçları yaşanmış oluyor.